Bạn đã biết các tác dụng chữa bệnh của đậu đỏ?
Đậu đỏ hay còn gọi là xích tiểu đậu [Phaseolus angularis (Willd.) W.F.Wight], họ Đậu (Fabaceae). Ở nước ta, đậu đỏ được trồng phổ biến ở các tỉnh phía Nam, như Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa…
1. Nhận biết hạt đậu đỏ
Sau khi thu hái lấy quả, phơi khô, đập mạnh cho hạt tung ra, sàng sảy lấy riêng hạt. Hạt đậu đỏ có hình bầu dục, hai đầu hơi dẹt, dài độ 3 – 4 mm, đường kính khoảng 1,5 – 2mm, màu hồng thẫm. Đậu đỏ không những là một loại thực phẩm quý giá mà còn là vị thuốc hay.
2. Các chất dinh dưỡng có chứa trong đậu đỏ
Đậu đỏ rất giàu chất dinh dưỡng, như carbonhydrat, protein, lipid, các vitamin nhóm B (B1, B2), các nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể: Fe, Ca, P… Ngoài ra, còn có các thành phần hóa học khác, như sắc tố,
phytosterol, các saponin tritecpenic…
3. Tác dụng chữa bệnh của đậu đỏ
Đậu đỏ có tác dụng ức chế tụ cầu khuẩn, trực khuẩn thương hàn.
Đậu đỏ có tác dụng ức chế tụ cầu khuẩn, trực khuẩn thương hàn (Ảnh: Internet)
Theo YHCT , đậu đỏ được dùng để trị nhiều bệnh thường gặp, như bệnh đường ruột: đau dạ dày, tả, lỵ, đầy trướng bụng; bệnh đường tiết niệu: tiểu ngắn, đỏ, tiểu buốt, dắt; bệnh gan, mật; hoặc mụn nhọt…
Có thể sử dụng đậu đỏ dưới dạng canh thang đậu đỏ, đậu đỏ với ý dĩ, hoặc đậu đỏ với đại táo, ăn thường xuyên.
4. Một số chứng bệnh thường dùng đậu đỏ:
Trị bệnh tiểu đường: đậu đỏ, đậu xanh, ý dĩ, mỗi vị 40g, nấu cháo ăn, tuần 2 – 3 lần. Đậu đỏ (có thể ủ lên mầm), nấu với dạ dày lợn, tuần 2 – 3 lần ăn.
Trị chứng chảy máu hậu môn trước khi đại tiện: đậu đỏ ủ cho nhú mầm, lấy ra phơi khô, đương quy, đồng lượng. Đương quy nên lấy phần phía đầu rễ (quy đầu). Vì quy đầu có tác dụng cầm máu. Đem đương quy thái phiến mỏng, sấy khô ở nhiệt độ ≤ 600 C. Cả hai đều tán thành bột mịn, trộn đều, ngày dùng 1 – 2 lần, mỗi lần 6g.
Trị trĩ chảy máu và đại tiện ra máu: đậu đỏ 20g, hòe hoa thán 12g, đương quy 8g. Sắc lấy nước, trước khi uống, nhân lúc còn nóng có thể cho vào 4g cao da trâu, quấy đều cho tan để uống.
Trị mụn nhọt sưng đau: đậu đỏ 20g, hoàng bá nam (vỏ núc nác), ngưu tất, kim ngân hoa, bồ công anh, đơn lá đỏ, mỗi vị 12g, sắc uống, ngày một thang.
GS.TS Phạm Xuân Sinh
Nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Dược học cổ truyền, Trường Đại học Dược Hà Nội
