Chụp ảnh dưới cả hai định dạng JPEG và RAW

Đã từ lâu trong giới nhiếp ảnh tồn tại một cuộc tranh cãi đôi chút giữa việc chụp ảnh dưới định dạng RAW so với JPEG. Thật ra thì dùng từ “tranh cãi” không đúng lắm. Đây là vấn đề thông thường của những nhiếp ảnh gia kinh nghiệm khuyến khích người mới nên bắt đầu chụp ảnh dưới định dạng RAW và ngưng chụp dưới định dạng JPEG. Việc files RAW vượt trội hơn hẳn là điều không cần bàn cãi. Tuy nhiên những người không hay chỉnh sửa ảnh có thể không thực sự nhìn thấy ưu điểm của file RAW. Do đó, có nhiều người chụp luôn dưới cả hai định dạng RAW + JPEG.

 

Thông thường, thắc mắc này được thể hiện với một trong hai lựa chọn. Nói cách khác, bạn phải đưa ra quyết định dựa vào các ưu điểm và nhược điểm của việc chụp ảnh định dạng file RAW và JPEG. Tuy nhiên nếu bạn có thể đạt được lợi ích từ cả hai, chẳng phải đó cũng là một cách đáng thực hiện sao? Thực sự thì bạn có thể làm được đấy!

 

Hãy để ý chế độ Quality hoặc Image Quality của máy ảnh trong menu. Phần lớn máy ảnh sẽ cho phép bạn cài đặt, tinh chỉnh thiết lập ở cả hai dạng RAW và JPEG. Bằng cách này, chẳng phải bạn đang bắn một mũi tên trung hai đích sao?

 

Chúng ta cùng tìm hiểu nhé! Nhưng đầu tiên hãy cùng xem xét những lợi ích của file RAW so với JPEG.

 

 

Những thiết lập RAW + JPEG trên hệ thống Canon.

 

 

 

Khi bạn chụp ảnh, máy ảnh của bạn đang thực sự lấy dữ liệu mà nó nhận được từ cảm biến hình ảnh và tạo ra một file ảnh. Trong thời kì sơ khai của kỹ thuật số, một nhóm chuyên gia tụ họp lại và thống nhất một định dạng file mà mọi người có thể sử dụng. Nó được gọi là JPEG và là viết tắt của Joint Photographic Experts Group. Ý tưởng là mọi người có thể sử dụng một định dạng giống nhau và nhờ vậy việc chia sẻ sẽ dễ dàng hơn. Và bạn biết gì không? Việc đó khá hiệu quả nên định dạng JPEG có hầu như mọi nơi. Nếu bạn cầm máy ảnh và bắt đầu chụp thì bạn đang tạo ra những file JPEG đấy. Nó là mặc định hầu như ở mọi máy ảnh. Nó cũng là định đạng của hầu hết mọi bức ảnh bạn thấy trên mạng.

 

Nhưng khi máy ảnh tạo một file JPEG thì một vài thứ xảy ra. Điều đầu tiên là máy ảnh nén dữ liệu hình ảnh vì vậy kích thước file sẽ nhỏ hơn. Một file JPEG sẽ chỉ sử dụng khoảng một phần tư dữ liệu máy ảnh chụp được. Điều đó có nghĩa một chuỗi lớn dữ liệu thực sự bị loại bỏ. Một vài trong số đó là dữ liệu màu sắc, được thực hiện bằng việc giảm thiểu một lượng màu sắc (mặc dù vẫn còn nhiều màu sắc tồn tại trong những file JPEG). Nơi bạn sẽ thấy rõ tác động lớn nhất là ở những vùng sáng và tối, nơi một vài chi tiết bị mất đi.

 

Một vấn đề nữa là máy ảnh sẽ thực hiện một vài thao tác xử lý vào bức ảnh. Những nhà sản xuất máy ảnh biết bạn muốn những bức ảnh lấy ra từ máy ảnh trông sắc nét và sinh động. Do đó, họ sẽ thêm vào một vài hiệu ứng như độ sắc nét, độ tương phản và độ bão hòa vào chúng cùng lúc file JPEG đang được tạo ra. Việc đó khá tốt giúp những bức ảnh nhìn chung sẽ trông đẹp hơn một chút, nhưng mặt tiêu cực là bạn không kiểm soát được quá trình xử lý đó. Và lúc này file RAW là định dạng giúp chúng ta có thể tùy biến nhiều hơn.

 

 

 

 

Trong phần lớn các máy ảnh, bạn có thể truy cập menu và thay đổi định dạng file thành một thứ gì đó gọi là RAW. Không có đâu! Không thực sự tồn tại định dạng file nào gọi là RAW cả. Trái lại, mỗi máy ảnh có cách thức riêng để chuyển dữ liệu mà nó nhận được từ cảm biến hình ảnh khi bạn chụp và tạo ra file độc quyền của riêng nó (NEF của Nikon, CRW or CR2 của Canon, RAF của Fuji,… ) được gọi là một file RAW. Bạn có thể tức thời nhận thấy một vấn đề với việc này đó là những file này không dễ dàng chia sẻ được. Ngoài ra, những file này rất lớn, thông thường gấp 3-4 lần kích thước những file JPEG.

 

Vậy tại sao hầu hết mọi người đều khuyến khích chụp ảnh RAW? Bởi vì chúng đơn giản là những file ảnh chất lượng hơn. Trái với những file JPEG loại bỏ dữ liệu để tạo ra một file có kích thước nhỏ, file RAW giữ lại toàn bộ dữ liệu. Điều đó có nghĩa bạn sẽ giữ được toàn bộ dữ liệu màu sắc, và bạn bảo toàn mọi thứ bạn có thể ở những chi tiết vùng sáng và tối.

 

Một lợi ích nữa là việc máy ảnh thêm các khâu xử lý khi tạo file JPEG không xảy ra khi bạn tạo file RAW. Điều đó có nghĩa bạn kiểm soát được quá trình điều chỉnh. Bạn có thể thêm bất cứ độ sắc nét, độ tương phản và độ bão hòa (và những thứ khác) bạn muốn. Máy ảnh sẽ không tự đưa ra những quyết định đó thay bạn nữa.

 

Dĩ nhiên, những file ảnh này lớn hơn nhưng chúng tốt hơn nhiều. Hơn nữa, bạn luôn có thể tạo một file ảnh JPEG từ file RAW sau đó để bạn có thể sử dụng để chia sẻ online trong khi vẫn bảo toàn toàn bộ dữ liệu cơ sở của file RAW.

 

 

RAW + JPEG trong hệ thống Sony.

 

 

 

Như vậy chụp ảnh RAW là một cách hiệu quả đúng không? Ý tôi là bạn có thể bảo toàn toàn bộ dữ liệu màu sắc, chi tiết vùng sáng và tối. Và bạn có thể kiểm soát toàn bộ quá trình chỉnh sửa của bức ảnh. Nhưng giả sử bạn không chỉnh sửa những bức ảnh thì sao? Liệu sẽ hợp lí khi bạn chụp ảnh JPEG vì nó là file ảnh trông đẹp mắt nhất khi chụp xong? Hoặc sẽ thế nào nếu bạn cần phải gửi bức ảnh từ máy ảnh ngay lập tức?

 

Tại sao không chụp cả hai kiểu? Máy ảnh của bạn có một thiết lập cho phép bạn chụp cả hai kiểu vì vậy mỗi khi bạn chụp máy ảnh sẽ tạo ra một file RAW và một file JPEG. Điều đó sẽ cho phép bạn thu được tất cả lợi ích của cả hai loại file. Làm thế nào việc đó có thể mang lại lợi ích cho bạn? Dưới đây là một vài cách:

 

* Bạn có thể sử dụng một ảnh JPEG ngay lập tức: Đầu tiên, bạn có thể sử dụng những ảnh JPEG ngay lập tức. Ta hãy cho rằng máy ảnh của bạn có Wifi hay mặt khác bạn muốn chia sẻ hình ảnh ngay lập tức. Những file ảnh JPEG được sử dụng cho mục đích này. Những file ảnh RAW thì không thể vì chúng không thể chia sẻ dễ dàng và chúng cũng không được đẹp cho lắm khi mới chụp xong.

 

* Giúp bức ảnh trường tồn với thời gian: Sẽ ra sao nếu bạn chụp những ảnh RAW với máy ảnh Canon và trong 10 năm Canon phá sản? Có phải những file RAW ấy sẽ không còn được hỗ trợ qua 1 thời gian nữa không? Điều này dường như là không thể, nhưng đủ để thành vấn đề mà Adobe đã và đang phát triển giải pháp đa nền tảng được gọi là DNG (digital negative). Tuy nhiên, nếu bạn chụp một tấm JPEG, sẽ không bao giờ có vấn đề gì. Mọi người đang chụp những bức JPEG và chúng không bao giờ lỗi thời cả.

 

* Bạn có thể học hỏi cách máy ảnh xử lý: Nếu bạn có một file ảnh JPEG bên cạnh file RAW trên máy tính, bạn có thể thấy cách máy ảnh chỉnh sửa hình ảnh của mình. Nói cách khác, bạn có thể thấy độ sắc nét, độ tương phản, và độ bão hòa được thêm vào và nếu bạn thích bạn có thể bắt chước sản phẩm đó khi bạn tự thực hiện chỉnh sửa. Điều này có thể giúp ích khi bạn đang mới bắt đầu và đang cố quyết định cần phải chỉnh sửa bức ảnh tới mức nào.

 

* Xem trước ảnh qua LCD: Khi bạn nhìn vào ảnh trên LCD, bạn đang nhìn phiên bản JPEG của bức ảnh. Bạn có thể thực hiện tinh chỉnh khác nhau thông qua Pictures Styles, bao gồm những thứ như chỉnh sửa trắng đen. Như vậy nếu bạn muốn xem xét những hiệu ứng trong khi duy trì nguyên vẹn file RAW thì chụp cả hai loại có thể rất hữu ích.

 

 

 

Chờ đã nào! Có thể bạn đang nghĩ chắc chắn đây là những lợi ích nhỏ nhặt. Tại sao phải bận tâm tất cả những điều đó chứ? Tại sao không chỉ sử dụng file RAW?

 

Vâng, đúng là việc đó chỉ đem lại những lợi ích thực sự rất nhỏ nhưng đồng thời hãy thử xem chi phí như thế nào? Hầu như không tốn kém gì cả. Qua thời gian, dữ liệu trở nên ngày càng rẻ hơn. Thêm vào một file JPEG hầu như chẳng tốn đồng nào. Những thẻ nhớ ngày nay lưu trữ hàng trăm hay thậm chí hàng ngàn bức ảnh, và hiện tại chúng khá rẻ. Bây giờ bạn có thể mua một thẻ 64GB chỉ khoảng 35$ . Bạn có thể mua những ổ cứng lưu trữ hàng tetrabytes dữ liệu dưới 100$. Những mức giá này cũng vẫn tiếp tục giảm xuống. So sánh với những file RAW mà bạn chụp, JPEG chiếm dung lượng rất ít. Do đó khi tôi đồng ý rằng việc thêm ảnh JPEG không thêm được gì nhiều thì đồng thời nó cũng không tốn kém lắm.

 

Tuy nhiên, có một vấn đề khác tôi chưa đề cập đến đó là tốc độ. Hãy nhớ rằng máy ảnh của bạn phải chép toàn bộ dữ liệu vào thẻ nhớ. Nếu bạn chỉ chụp một vài bức ảnh một lúc (hoặc một bức trong một lúc), điều này không ảnh hưởng gì. Nhưng nếu bạn là người chụp ảnh thể thao hoặc đời sống hoang dã với nhu cầu cần tới số khung hình tối đa mỗi giây thì bạn sẽ phải tốn thêm kha khá tiền đấy. Thời gian để chép những file bổ sung sẽ làm bạn chậm đi một chút. Trong trường hợp đó, tôi hoàn toàn có thể dự tính được file bổ sung. Nhưng đối với phần lớn chúng ta thì không thể áp dụng.

 

 

 

 

Trong lúc này, có một vài nhiếp ảnh gia sẽ tự nhủ: “Thật ra mình đâu có chỉnh sửa ảnh nên mình cũng chỉ cần chụp ảnh JPEG để lấy ảnh đẹp nhất trực tiếp từ máy ảnh là được rồi!” Gửi tới những người không chỉnh sửa ảnh, tôi có đôi lời thế này: “Bạn nên chỉnh sửa đi!”. Bạn không cần tạo nên những thay đổi mạnh mẽ hay làm chúng trông lạ mắt, nhưng bạn có thể làm tạo nên những điều tuyệt vời bằng những thay đổi nhỏ.

 

Trong bất kỳ trường hợp nào, chỉ vì hiện tại bạn không thực hiện bất cứ chỉnh sửa nào lên những bức ảnh không có nghĩa bạn sẽ không bao giờ chỉnh sửa chúng. Trong một năm hay hai năm, bạn có thể đổi ý. Khi điều đó xảy ra, bạn sẽ không muốn tự trách bản thân vì không lưu giữ những file ảnh tốt nhất.

 

 

 

Tôi đã và đang chụp file RAW + JPEG trong vài năm gần đây. Tôi có thực sự sử dụng những file JPEG không? Phải thừa nhận rằng hầu như không bao giờ. Tôi luôn luôn chỉnh sửa những file RAW và thường thường không động đến JPEG. Tuy nhiên, như đã đề cập những file JPEG không tốn kém gì với tôi do đó tôi vẫn sử dụng chế độ này. Ngoài ra, có một vài lần tôi đang trên đường đi và muốn gửi những bức hình trực tiếp từ máy ảnh nên ảnh JPEG trở nên khá hữu dụng.

 

Như vậy đó là cách hiệu quả với tôi. Nhưng cuối cùng, quyết định loại file nào bạn muốn chụp đều tùy bạn chọn. Bạn nghĩ như thế nào ? Liệu việc chụp ảnh file RAW lẫn JPEG là một mũi tên trúng hai đích hay chỉ lãng phí bộ nhớ?